ul.Powstańców Śl 163/6,
 53-138, Wrocław
Godziny otwarcia:
Poniedziałek - Piątek  8:00  - 20:00 

Jak traumy z dzieciństwa wpływają na twoje życie?

W traumatycznej sytuacji cały ból, strach i wstyd pozostają zamrożone w tym  samym miejscu i czasie (także w twoim ciele). Jest to spowodowane brakiem możliwości przeżycia danej emocji, stawienia czoła sytuacji - nie potrafisz samodzielnie przetrawić tego, co się właśnie wydarzyło. W dzieciństwie spotykały cię sytuacje, których nie rozumiałeś i nie mogłeś im stawić czoła, szczególnie jeśli były spowodowane przez członków twojej rodziny. Dzieci w takich momentach opracowują własną taktykę radzenia sobie z danym problemem, dlatego że nie mogą odejść od rodziny albo stawić czoła sprawie w inny sposób. Wyrzucenie z siebie bólu, strachu i gniewu wobec najbliższych, w umyśle dziecka oznacza wystawienie się na pewną śmierć.

Nieprzeżyte emocje

Dzieci nie mogą sobie na to pozwolić, dlatego zabraniają sobie przeżyć w pełni niektóre emocje. Jednak nieprzeżyte emocje dorastają razem z tobą. Marzena Barszcz… pozostałości po traumie z dzieciństwa nazywa “raną narcystyczną”, czyli niegojącym się zranieniem, które naznacza fundamenty konstrukcji psychicznych. Rana narcystyczna ma ogromne znaczenie dla twojego poczucia własnej wartości. Każe zastanawiać się, czy jesteś wystarczający, czy twój los obchodzi innych i czy jesteś wart miłości w ogóle. Pytanie o bycie wartym miłości jest dla niezwykle istotne, bo wiąże się z:

Jak odblokować zamrożone emocje i pracować z traumami?

Ludzie obierają różne strategie, żeby nie konfrontować się z raną narcystyczną - z jednej strony wciąż trzeba się starać i dawać więcej. Dawanie wspierane jest przez kontrolowanie, w końcu muisz mieć pewność, że skoro ty sam nie jesteś wystarczający, to dobrze stwarzasz pozory bycia wystarczającym. Można też podważać uczucia kierowane w naszą stronę i bezustannie pytać, czy one są prawdziwe, czy są nadal. Tym razem wymagasz od partnera/ki udowodnienia uczucia, przy czym jesteś wiecznie zazdrosny i niepewny swojej pozycji przy boku ukochanej osoby.

Jeśli masz ranę narcystyczną

Będziesz próbował za wszelką cenę nie dopuścić do siebie bólu. Tutaj pomagają mechanizmy obronne np. wyparcie, udawanie słabszego niż się jest, zaprzeczanie, czarno-białe widzenie i czytanie w myślach innych. Wszystkie te zabiegi powodują, że nie konfrontujesz się bezpośrednio z pytaniem “Czy zasługuję na miłość, jestem jej warta/y?”. Znajdujesz sobie zastępcze kłopoty i na przekór umiejętnościom, podkopujesz szanse oraz możliwości, żeby potwierdzić przekonania o “byciu niewystarczającym”. Prawdziwe emocje związane bezpośrednio ze źródłem problemu, nadal będą przez ciebie nieprzeżyte.

Mechanizmy obronne

Zwykle zauważasz, że coś jest nie tak, kiedy jesteś już bardzo zmęczony. Mechanizmy obronne zjadają bardzo dużo energii i zasobów, więc w końcu będziesz miał tego dość. Czasami wewnętrzny przełom rozpoczyna konkretne zdarzenie np. rozstanie z partnerka/em, śmierć bliskiej osoby, utrata pracy, zmiana miejsca zamieszkania. W takich sytuacjach możesz zacząć szukać pomocy i informacji o tym, co oznacza stan, w którym jesteś.

Praca z psychoterapeutą

Jeżeli zdecydujesz się na pracę ze specjalistą, będzie łatwiej rozpoznać  mechanizmy obronne i dotrzeć do źródła cierpienia. Najistotniejsze na tym etapie jest zauważenie tego, w jakiej jesteś sytuacji i jak się w niej czujesz.Dostrzeganie mechanizmów obronnych i schematów zachowania, jakie zadziałały w dzieciństwie, jest procesem obfitującym w emocje. Właśnie poprzez taką pracę, zaczynasz dopuszczać do siebie zablokowane emocje, pamiętając że teraz jesteś już dorosły i przeżyjesz konfrontację. Przyjmowanie zablokowanych emocji będzie jednocześnie trudne i oczyszczające. Napięcia wynikające z zamrożonych emocji są widoczne w  zachowaniach oraz ciałach - bioenergoterapia pomoże rozładować napięcia poprzez pracę z ciałem.

Gestalt - sztuka bycia w teraźniejszości

W obliczu współczesnego tempa życia, wyzwaniem jest odnalezienie skupienia w byciu w teraźniejszości. Umiejętność osadzenia się w bieżącej chwili, staje się niezwykle cennym narzędziem samopomocy i terapeutycznym kluczem do osiągnięcia równowagi psychicznej. W nurcie Gestalt człowiek postrzegany jest  holistycznie. Fundamentalnym narzędziem służącym do samorozwoju jest bycie w „teraz”. Czołowy twórca terapii Gestalt w byciu w teraźniejszości widział największy potencjał, z którego korzystać może każdy, komu zależy na rozwoju oraz pozbyciu się blokad wewnętrznych.

Bądź w teraźniejszości - perspektywy, które masz pod ręką

Podjęcie decyzji o rozpoczęciu terapii nie należy do najprostszych. Nawet samodzielne wdrożenie zmian, może przysparzać trudności. Kiedy przytłacza cię wszechobecny chaos, trudno określić priorytety i dostrzec mocne strony. Od czego zacząć, kiedy nie wiadomo za co się zabrać? Zacznij od pracy z perspektywą - w końcu każdy  ją ma. Na perspektywę składają się trzy podstawowe konteksty, które wyłaniają się za pośrednictwem pytań: „co?”, „jak?” i „kiedy?”. Każde z tych trzech składników pytań, pomaga  porządkować rzeczywistość w trzech płaszczyznach.

  • Pierwszą z nich są wewnętrzne i zewnętrzne zachowania, czyli pytania rozpoczynające się od „co?”. “Co będę robić w piątek po południu?”, „Co lubisz najbardziej?” - zakres tej płaszczyzny odnosi się do czynności i zachowań, które są  zawsze istotne. Pytanie „co” będziesz zadawać nowo poznanym osobom,  znajomym i bliskim, kiedy  z nimi rozmawiasz. Sobie też często zadajesz pytania rozpoczynające się od „co”.Robisz to  aby sprecyzować  potrzeby, wspominać, zorganizować się, planować przyszłość.
  • „Jak” rozpoczyna pytania o siły i środki. „Jak często ćwiczysz?”, „Jak sprawić, aby lęk nigdy nie powrócił?” - jeżeli chcesz coś zakończyć lub coś planujesz, zbierasz informacje o danej sprawie. Zastanawiasz się, co jest ci potrzebne i ile tego  trzeba, aby osiągnąć cel.
  • „Kiedy” jest trzecim i ostatnim pytaniem, które ściśle współpracuje z „co” i „jak”. „Kiedy” pozwala rozłożyć w czasie środki, siły i zachowania tak, abyś w uporządkowany sposób mógł podjąć działania. „Kiedy” jest także bardzo istotne, jeśli chcesz opowiedzieć, co działo się w przeszłości. Zapytasz o czas, aby określić odległość od danego wydarzenia, czasami częstotliwość jakiegoś zachowania lub ilość czasu potrzebnego, do uzyskania określonego zasobu.

Wspomniany Fritz Perls twierdził, że zmiany indywidualne mogą pojawić się tylko w byciu w teraźniejszości. Dlaczego? Dlatego, że nie możesz zmienić przeszłości, ani działać w przyszłości. To właśnie „tu i teraz” pozwala nam działać i realnie wpływać na przyszłość. „Teraz i tutaj” pamiętasz o przeszłości, planujesz przyszłość, jednak wszystko to robisz z tego miejsca, w którym jesteś aktualnie. Pozostawanie w teraźniejszości i skupienie na niej uwagi, powoduje, że jesteś znacznie bardziej skuteczny. Masz dostęp do emocji i  możliwość podjęcia decyzji o zmianie.

Zmiana - kiedy jest możliwa i jak jej dokonać?

Jeśli decydujesz się na wsparcie terapeutyczne w nurcie Gestalt, prowadzący będzie wspierał twoje osadzenie się w „tu i teraz”. Prawdopodobnie nie przejdziesz wprost do „tu i teraz” jeśli jesteś przyzwyczajony do życia w „tam i wtedy”. George H. Wills opisał przekrój czasowy, od rozpoczęcia procesu terapeutycznego w „tam i wtedy”, aż do osiągnięcia pracy w „tu i teraz”.Według Willsa “tam i wtedy” charakteryzuje się unikaniem, błądzeniem, używaniem czasu przeszłego i przyszłego. Jeśli jesteś w „tam i wtedy” nie dostrzegasz bezpośrednio swojej blokady, przez co trudniej jest z nią pracować. „Niewiadoma” powoduje, że równania nie da się zakończyć, rozwiązać, żeby iść dalej.

  • Na tym etapie rozwój wydaje się mglisty i wątpliwy. Możesz czuć się bezradny wobec problemu, osłabiony, a nawet zniechęcony do dalszych prób. Na tym etapie terapeuta zadaje pytanie, zainteresowany odpowiada, terapeuta komentuje, po czym przechodzi do kolejnego pytania.
  • Drugi etapem jest blokada i implozja. Spośród licznych uników i obron terapeuta wyławia oraz nakierowuje klienta na to miejsce, które było blokadą. To jest bardzo istotny moment, z jednej strony bywa niekomfortowy, z drugiej opisuje się go jako doświadczenie uświadamiające („Aha moment”). Możesz czuć się oniemiały, roześmiać się lub rozpłakać. Bez względu na reakcję, wsparcie terapeuty pozwoli Ci przejść do następnego etapu.
  • Ostatnim etapem jest „tu i teraz”. Zyskujesz większą świadomość własnych blokad i potrafisz o nich mówić. Częściej używasz czasu teraźniejszego, chętniej wypowiadasz się w pierwszej osobie. Relacja z terapeutą ma charakter wymienny - masz chęć inicjować rozmowę, Ty także zadajesz pytania. Osadzenie w teraźniejszości ma znacznie swobodniejszy charakter, w końcu nie ma podświadomej chęci unikania czegoś, co trudno nazwać.

Co przeszkadza Ci się skupić i być w pełni świadomym?

Zacznijmy od tego, czym różni się świadomość od introspekcji. Introspekcja jest celowym zwrotem do wewnątrz nas samych. Zwykle posługujesz się introspekcją, kiedy szukasz czegoś, próbujesz znaleźć odpowiedź na nękające  pytanie albo chcesz coś sobie wytłumaczyć. Introspekcja jest celowa, a zatem posiadasz konkretny powód, jesteś nastawiony na określony wynik poszukiwań. Inaczej jest ze świadomością. Jest ona przyjmowaniem i akceptacją tego, co odczuwasz na poziomie emocjonalnym, intelektualnym, społecznym oraz cielesnym. Dzięki temu, że nie jesteś nastawiony na wynik, masz szansę odkryć odczucia, o których wcześniej nie wiedziałeś, więc nie mógłbyś ich oczekiwać.

Nie potrafimy być w pełni świadomi, nastawieni na przyjmowanie bodźców i funkcjonowanie w zgodzie z wewnętrznym głosem, kiedy od wewnątrz zagłusza nas coś innego. Zaangażowanie się w równie głębokim stopniu w dwa lub więcej kontekstów, jest zwyczajnie niemożliwe. Dopóki nie pozbędziemy się szumu nierozwiązanych konfliktów, nasza cenne energia będzie nam stale uciekać.

Teraźniejszość ucieleśniona

Ze wszystkiego co czyni nas ludźmi, to nasze ciało jest najbardziej w teraźniejszości, bo jest materialne. Czy kiedykolwiek uświadomiłeś sobie ból dopiero po czasie, od jego rozpoczęcia? Tak się zdarza. Mamy tendencje do uciekania w myśli, szczególnie gdy sytuacja wymaga od nas pełnego skupienia na wykonywanym przez nas zadaniu. W kontekście przywracania świadomości, terapia Gestalt nie omija ciała. Istnieje wiele ćwiczeń, dzięki którym można z większą świadomością doświadczać własnego ciała - np. skanowanie świadomością poszczególnych jego części.

Warto spróbować rozluźnić się i z pełną świadomością przenosić swoją uwagę w poszczególne części ciała. Możesz zacząć np. od oczu, przez chwilę pozostać przy nich, aby w pełni doświadczyć każdego mrugnięcia. Później przejdź choćby do szyi - dostrzeż jej giętkość, poczuj ciężar głowy, którą stale utrzymuje. Eksplorowanie ciała w ten sposób, z poświęceniem czasu każdej kolejnej jego części, umożliwia nam osadzenie się w rzeczywistości i zebranie bodźców, które często są pomijane.

Dlaczego wspominam o ciele w kontekście blokad i uciekania w przeszłość? Ciało jest naszą kotwicą. Powrót do ciała poprzez skupienie uwagi na oddechu jest najkrótszą drogą, aby umożliwić sobie odbieranie informacji z wewnątrz i z zewnątrz. Dzięki technikom oddechowym robimy w swoich głowach więcej miejsca, zyskujemy dystans, jesteśmy znacznie bardziej odprężeni.

Skupienie się na teraźniejszości jest kluczowe dla osiągnięcia równowagi psychicznej i rozwoju osobistego. Terapia Gestalt wesprze cię w przejściu od perspektywy „tam i wtedy” do „tu i teraz”. Wsparcie specjalisty przy pracy nad blokadami oraz pogłębianie świadomości własnego ciała są kluczowe dla osadzenia się w „tu i teraz". Dzięki temu, możemy odbierać informacje z wewnątrz i z zewnątrz, co prowadzi do większej sprawczości i umożliwia realizację zamierzonych celów. Jeżeli zamkniesz niedokończone sprawy, które po cichu kradną twoją energię, zyskasz chęci, aby rozwijać swoje zainteresowania i poszerzać zasoby. W ten sposób, terapia Gestalt otwiera drzwi do pełniejszego życia w teraźniejszości.

Bibliografia

  • Passons, Zastosowanie terapii gestalt w poradnictwie, 1986.
  • H. Wills, The here and now in gestalt therapy, „Australian Psychologist”, 13:2/1978, s. 183-191, http://dx.doi.org/10.1080/00050067808254307

Rodzina i ty

Czy zastanawiałeś się kiedyś, jaki wpływ ma rodzina na Twój rozwój? Co to znaczy, że predyspozycje, wybory i problemy często wynikają z dzieciństwa? Czy podczas terapii pracujemy głównie nad relacją z rodzicami, czy może relacjami w całej naszej rodzinie? Rodzina jako najmniejsza jednostka społeczna ma wielki wpływ na twoją osobowość. Wpływa też na zarządzanie emocjami i sposoby rozwiązywania problemów. W teorii systemów rodzinnych bada się więzi rodzinne oraz to, jak wpływają one na człowieka. Bardzo pomocnym narzędziem do stworzenia obrazu rodziny jest właśnie genogram. Z artykułu dowiesz się:

  1. Czym jest teoria systemów rodzinnych?
  2. Co to jest genogram?
  3. Do czego służy genogram?
  4. Rodzina w teorii systemów rodzinnych — jak się ją opisuje?
  5. Relacje rodzinne a genogram — co o rodzinie może powiedzieć genogram?
  6. Jak pomaga genogram w terapii rodzinnej?

Czym jest teoria systemów rodzinnych?

Teoria systemów rodzinnych to jedno z kluczowych podejść w psychoterapii i doradztwie rodzin. Autorem tej teorii jest Murray Bowen. Koncentruje się ona na dynamice i interakcjach w rodzinie jako systemie, a nie tylko indywidualnie na jej członkach. Dzięki badaniu środowiska rodzinnego możesz sprawdzić, jakie miejsce w całej rodzinie zajmuje dana osoba. Zebranie odpowiedniego wywiadu rodzinnego, umożliwia głębsze zrozumienie skomplikowanych wzorców rodzinnych. Spojrzenie na rodzinę na przestrzeni choćby trzech pokoleń, pozwala znaleźć problematyczne schematy zachowań, żeby uniknąć ich w kolejnych pokoleniach. Dodatkowo, badania systemów rodzinnych pokazują plan społeczny i historyczny. Możesz sprawdzić  jak na całą rodzinę wpływała emigracja jej członków albo jaki wpływ wywarły wydarzenia wojenne na dynamikę relacji rodzinnych.

Co to jest genogram?

W teorii systemów rodzinnych genogram jest narzędziem do analizy i zrozumienia struktury oraz dynamiki rodzin. Genogram to rodzaj diagramu, który przedstawia relacje między członkami rodziny na różnych poziomach. Przypomina on drzewo genealogiczne, od najstarszych przodków na górze, po najmłodszych na samym dole schematu. W takim graficznym przedstawieniu rodziny zwykle linie poziome pokazują małżeństwa, a linie pionowe potomstwo. Jest to zbiór danych, niezbędnych podczas prowadzenia terapii i uzupełnianych w procesie pracy. Genogramem posługują się nie tylko psychologowie oraz psychoterapeuci, ale też lekarze rodzinni czy nawet różne instytucje opiekuńcze. Twórcami standardowego formatu genogramu są Jack Medalie, Jack Foom oraz wspomniany na wstępie Murray Bowen — członkowie grupy North American Primary Care Research Group, która zajmowała się definiowaniem i standaryzowaniem genogramu.

Do czego służy genogram?

Genogram służy usprawnieniu pracy z dużą liczbą informacji wybranej rodziny. Specjalista, posługując się genogramem, ma szybki wgląd w przejrzysty plan  twojej rodziny. Wszelkie informacje, istotne z perspektywy terapeutycznej, mają swoje miejsce. Terapeuta przy pomocy genogramu poznaje twoją rodzinę jako system. Genogram umożliwia zlokalizowanie traum w rodzinie oraz identyfikowanie obszarów, które mogą wymagać przepracowania w celu poprawy relacji rodzinnych. Jeśli genogram uwidoczni toksyczną dynamikę, np. okaże się, że negatywne w skutkach wydarzenie powtarza się w rodzinie na przestrzeni lat, wówczas możliwa będzie interwencja terapeutyczna.

Jakie informacje znajdziesz w genogramie?

Wiesz już czym jest genogram i jak może pomóc w terapii. Odpowiedzmy sobie zatem na pytanie — jakie informacje mogą pojawić się w genogramie?

  • podstawowe dane osobowe — płeć, wiek, charakterystyczne cechy jednostek;
  • stopień pokrewieństwa, powiązania rodzinne — drzewo genealogiczne uzupełnione o charakterystyczne relacja pomiędzy członkami, rozwody, przedwczesne zgony;
  • role obrane przez członków rodziny — kiedy np. dziecko wchodzi w rolę ratownika wobec rodzica;
  • informacje na temat chorób — w zależności od rodzaju genogramu i specjalisty, który go tworzy, różnić się będzie ilość danych na ten temat;
  • promowane w rodzinie postawy i przekonania, dziedzictwo pokoleniowe, mity rodzinne — są to informacje wiele mówiące na temat światopoglądu, w którym wychowywane są kolejne pokolenia;
  • najważniejsze wydarzenia z perspektywy rodziny — może to wygrana na loterii ogromnej sumy pieniędzy, która zmieniła zupełnie sytuację finansową rodziny i dynamikę relacji w niej. Równie dobrze może to być tragiczny wypadek, jaki dotknął członków rodziny;
  • kontekst społeczny, historyczno-kulturowy — najważniejsze fakty na temat emigracji (np. problem z aklimatyzacją w innym kraju), wpływ wojen, konsekwencje związane z postawami społecznymi tj. rasizm, nacjonalizm;

Genogramu nie tworzy się raz na zawsze, jest on uaktualniany, zmieniamy i poszerzany podczas kolejnych spotkań. Specjaliści nie mają bezpośrednich wskazań, co do interpretacji genogramów — mają one ułatwiać interpretację zebranych danych, nie mają statusu wyroczni. Zawierane w genogramie informacje, są uporządkowane zgodnie z ustandaryzowanym systemem zapisu, który został na specjalne potrzeby zaprojektowany i rozpowszechniony.

Rodzina w teorii systemów rodzinnych

Rodzina z perspektywy teorii systemów rodzinnych jest systemem, na który wpływają czynniki zewnętrzne. Organizuje się we własnych ramach, w których członkowie zajmują takie pozycje, jakie pozwolą na utrzymanie wewnętrznej równowagi całego systemu. Funkcjonowanie członków rodziny polega w dużej mierze na współzależności — los jednej osoby, jest ściśle związany z losem drugiej osoby. Dlatego też decyzje podejmowane przez jedną osobę, mają duży wpływ na resztę rodziny.

Przypuśćmy, że w przykładowej rodzinie istnieją trudności ekonomiczne, wynikające głównie z problemów alkoholowych. Spośród pięciu członków rodziny, dwójka ma problemy z uzależnieniem i jest bierna zawodowo, natomiast pozostałe trzy osoby, są nad wyraz odpowiedzialne. Przedstawiony system rodzinny równoważy się w ten sposób, że jego pracujący członkowie będą nadmiernie obciążeni i swoim kosztem będą pomagać osobom biernym. W tym przykładzie dysproporcja dotyczy gotowości w braniu odpowiedzialności za swoje życie i sytuację materialną. Podsumowując, jeśli w jednej części rodziny występuje jakiś deficyt, to w drugiej jej części będzie występował nadmiar, aby zbalansować niedobory.

Co w genogramie?

Nie wszystkie osoby przedstawione w genogramie muszą być spokrewnione ze sobą. Jeśli dana osoba jest ważna dla całego systemu rodzinnego, będzie ona zawarta w schemacie. Przykładem są bardzo bliscy przyjaciele rodziny, którzy mają duży wpływ na dynamikę relacji (np. aktywnie pomagają w opiece nad dzieckiem). Genogram może przedstawiać też powiązania z osobami, poprzez wspólną kulturalną, a nawet prawną historię. Załóżmy, że tworzymy genogram rodziny, której losy są ściśle związane z losami innej rodziny — np. genogramy rodzin Kapuletich i Montekich ze sztuki Shakespeare’a Romeo i Julia. Genogramy te zawierałyby widoczne powiązania pomiędzy rodzinami, dlatego że członkowie tych rodzin mieli na siebie duży wpływ.

Kontekst społeczny jest bardzo istotny podczas tworzenia genogramu. Nie tylko wydarzenia historyczne czy nawet kwestie finansowe (np. bankructwo), ale też relacje członków rodziny w odniesieniu do instytucji społecznych (szkoła, sądy), mają znaczenie i pojawią się na genogramie. W genogramie mogą uwidocznić się np. cykliczne problemy z zatrudnieniem poszczególnych członków.

 Co o twojej rodzinie mówi genogram?

 Kiedy przyjrzysz się genogramowi dostrzeżesz powtarzające się wzorce i współzależności rodzinne. Jeśli w rodzinie występują problemy z przemocą, może to spowodować, że ty sam będziesz później jej doświadczać lub przebywać w przemocowych środowiskach czy relacjach. Im bardziej jesteś świadomy wzorców, jakie pojawiają się w twojej rodzinie, tym sprawniej możesz im przeciwdziałać. Pomoc terapeutyczna jest wówczas bezcenna — bycie wewnątrz systemu rodzinnego, często uniemożliwia zobaczenie zachodzących w nim reakcji między osobami.

Wzorce rodzinne

Rodzina,  jest zorganizowana w ramach struktur prawnych, emocjonalnych i biologicznych. Duże znaczenie dla twojego rozwoju będą miały takie kwestie jak np.: czy jesteś najmłodszym dzieckiem w rodzinie albo czy twój dziadek przez większość życia pracował za granicą i rzadko bywał w domu. Kluczowe są takie informacje: kiedy planujesz stworzyć własną rodzinę — istnieje bardzo wysokie prawdopodobieństwo, że wiele schematów zachowań wpłynie na to, jakim  będziesz rodzicem. Murray Bowen nazwał zjawisko powtarzających się schematów — transmisją wielopokoleniową wzorców rodzinnych.

Warto również zwrócić uwagę na to, że rodzina jako system tworzy inne warunki dla wychowania kolejnych potomków. Wśród rodzeństwa różnice w wychowaniu bywają bardzo duże — inaczej będzie wychowywane pierwsze dziecko, inaczej kolejne dzieci. Innym przykładem są sytuacje związane z przeprowadzką np. z miasta na wieś lub do innego kraju, kiedy poszczególne dzieci, mają zupełnie inne możliwości rozwoju. Właśnie z tego tytułu, istotne są informacje na temat tła społecznego czy historycznego danej rodziny. Właśnie  te czynniki kształtują ciebie i twoje środowisko.

 Genogram daje wiedzę o pokoleniach

Terapia systemów rodzinnych to podejście wykorzystywane w psychoterapii, aby dostrzegać relacje zachodzące w rodzinach, których dynamiki mogą być dysfunkcyjne. Genogram to narządzie stworzone, aby badać środowisko rodzinne i zbierać informacje na jego temat. Dzięki genogramom plany środowisk rodzinnych stają się bardziej czytelne. Ułatwia to terapeutom pracę i wspiera  twoją świadomość w procesie terapeutycznym. Wiedza o dziedzictwie pokoleniowym, promowanych w twojej  rodzinie postawach i wpływie środowiska , otwiera  drzwi do tworzenia zdrowych relacji w przyszłości.

Za pośrednictwem genogramu widać, które relacje odcisnęły na tobie największe piętno. Przy współpracy ze specjalistą, na podstawie genogramu, możesz zlokalizować  traumy powstałe w przeszłości i rozpocząć pracę z nimi. Genogram umożliwia zidentyfikowanie korzeni twoich trudności. Pozwala na szybsze odkrycie potencjalnych ścieżek do rozwiązania problemów. Warto więc przyjrzeć się swojemu genogramowi i zgłębić wpływ, jaki rodzina ma na twój rozwój. Pomoże to lepiej zrozumieć siebie i w końcu odnaleźć wewnętrzną równowagę.

Zmiana - jeśli już muszę to zmieniam

Peter Senge napisał, że ludzie deklarują chęć zmiany dopiero w sytuacji dla nich kryzysowej. Na na pytanie: „Co zrobiłbyś, gdyby w twoim życiu nie było żadnych problemów” słuchacze Senge’a odpowiedzieli - zmieniłbym coś, stworzył coś nowego” (Senge 2006, s. 179). Zewnętrzne bodźce zmiany, takie jak sytuacje kryzysowe i wewnętrzne, jak „pragnienie nowego” – nie gwarantują możliwości i umiejętności jej przeprowadzenia. Elizabeth Kübler-Ross opracowała model, który ma zastosowanie do każdego procesu głębokich zmian, ponieważ nieoczekiwana, nieprzyjemna zmiana zawsze łączy się ze stratą. Elizabeth Kübler-Ross (1926 - 2004) to amerykańska lekarka pochodzenia szwajcarskiego, znana z napisania książki Rozmowy o śmierci i umieraniu. W książce przedstawiła psychologiczną teorię reakcji człowieka na wiadomość o nieuleczalnej chorobie i bliskiej perspektywie śmierci. Elizabeth Kübler-Ross – przedstawiła zmianę jako sytuację kryzysową wywołującą łańcuchową reakcję w postaci przewidywalnych stadiów: od szoku i zaprzeczenia, przez gniew, targowanie, depresję po integrację

Sytuacja kryzysowa

Przykładem nieprzyjemnej zmiany w życiu człowieka, oprócz śmierci może być również: utrata pracy, bankructwo własnej firmy, choroba w rodzinie czy rozstanie z partnerem. W takich przypadkach świadomość poszczególnych etapów, które w rezultacie prowadzą do zaakceptowania rzeczywistości przynosi ulgę. Pięć etapów psychologicznych, które przechodzi klient według Elisabeth Kübler-Ross to:
-Szok
-Zaprzeczenie
-Gniew
-Targowanie się , czyli rozważanie wszystkich „za” i „przeciw”,
-Depresja spowodowana zbyt długim rozmyślaniem nad sytuacją
-Akceptacja

Przytoczona już wcześniej utrata pracy i poszukiwanie nowego miejsca w życiu człowieka w wieku 40 lat to zdarzenia, które wpasowują się w określenie nieprzyjemnej zmiany. Są to zdarzenia, które z jednej strony powodują zmianę a jednocześnie kształtują biografię dalszego życia.

Etapy zmiany

Faza zaprzeczania żalu po stracie jest pierwszym z pięciu etapów straty (żałoby), które wymienia Ross. Faza ta cechuje się świadomą lub nieświadomą odmową akceptacji rzeczywistości. Jest to naturalny mechanizm obronny. Może okazać się niebezpieczny w sytuacji, w której osoba zostaje na tym etapie przez cały okres straty (żałoby). W drugie fazie – zaprzeczania jest wiele myśli co by było gdybym zrobił to czy tamto. Gdybym tylko wtedy powiedział to … może teraz nie byłoby…Jest to moment na zastanowienie się jak było można zaradzić nieszczęśliwym wydarzeniom życia .Powstaje tu świadomość o charakterze obwiniającym: „powinienem był” to przewidzieć i zrobić to i tamto, żeby temu zapobiec. Przejście tego etapu jest trudne i niezbędne do znalezienia się na kolejnym poziomie przeżycia straty, opisywanej przez Ross. W przejściu do kolejnego etapu straty (żałoby) pomaga działanie. Jednak często działaniom na tym etapie towarzyszy myśl: czy to co robię ma sens, przecież nie cofnę czasu. W psychoterapii ten stan nazywa się oporem, który następuje naturalnie i przejście przez tę falę fazy i niekoniecznie całkowite pokonanie oporu ale uzyskanie o nim świadomości prowadzi do fazy trzeciej, która nazywa się targowaniem.W tym okresie wg Roos osoba, która przeżywa stratę (żałobę) stara się renegocjować swoje położenie. Na tym etapie dopuszcza
do siebie myśl, co się stało ale tylko fragmentarycznie. W mniemaniu osoby, która przeżywa stratę może w ten sposób wynegocjować pewien kompromis.

Zbieraj nowe informacje

W tym okresie osoba może poszukiwać informacji, przez co otwiera się – w pewien sposób nieświadomie na nową wiedzę, choćby tylko po to aby wiedzieć jak „to” się mogło stać i co można było zrobić. Ten etap, chociaż prowadzi do konkluzji – nic nie było można zrobić jest bardzo ważny. Daje możliwość poczucia, sprawczości i wyjścia poza schemat, w którym jest osoba przeżywająca stratę (żałobę)– choć bardzo niedaleko. Ten etap prowadzi od przemyśleń w kierunku zgody na to co nieuchronne. Rozumiem, że musiało się to skończyć – praca, znajomość, firma, czyjeś życie. Nic nie trwa wiecznie i nie można przygotować się na to, co niesie ze sobą życie. Ten etap prowadzi do stanu akceptacji.Według Ross ten etap prowadzi też do emocjonalnego oddalenia od straty. – Zajmuję się nabywaniem wiedzy i otwieram się na nowe. Prowadzi też do obiektywizmu.

Magiczne myślenie

Właśnie obiektywizm i uśmierzenie emocji daje możliwość zaprzestania magicznego myślenia u osoby, doświadczającej straty. Magiczne myślenie, utożsamia się z przeświadczeniem, że myślenie jest tożsame z działaniem – gdy myślę o danym wydarzeniu, sprawię, że ono nastąpi. Magiczne myślenie u osób dorosłych jest mechanizmem obronnym. Pomimo odczuwania lęku, zachowuję zdolność rzetelnej oceny rzeczywistości. Jednak gdy lęk jest coraz większy, zagłębianie się w myślenie magiczne pozwala zmniejszyć lęk i zwiększyć wpływ na otaczającą rzeczywistość. Moment magicznego myślenia ma też swoją rolę pozytywną, ponieważ pozwala odnaleźć się w nowej rzeczywistości, która musi zostać dopuszczona po stracie. Można powiedzieć, że magiczne myślnie pomaga w przejściu do stanu rzeczywistości. Jeśli oczywiście ten etap się zakończy i osoba po stracie przejdzie do następnego etapu. Pozostanie w myśleniu magicznym na stałe i zatrzymanie się na tym etapie straty oznaczało by psychopatologię i przejście do stanu choroby.

Pięć kroków do zmiany

Jarvis mówi, że związki między uczeniem się a biografią mogą być jałowe lub owocne. Jałowe - są efektem takich sytuacji uczenia się, w których człowiek: działa rutynowo a jego działania nie są przedmiotem refleksji lub jeśli pozyskana wiedza sprzeczna z doświadczeniem uczącego się wzbudza negatywne emocje i jest odrzucona. Owocne to takie, które niosą refleksyjną transformację bądź uczący działa bezrefleksyjnie i nieświadomie, ale dokonuje zmian własnych zachowań, po prostu ucząc się. W przejściu pięciu kroków proponowanych przez Ross istotną pomoc może nieść coaching. Nie wracamy do tego, co się stało ale koncentrujemy się na tym, co jest teraz. Ważna jest wizja przyszłości - jak ma być i jakie działania trzeba wykonać, aby tak się stało.

Jesteś integralną całością złożoną z ciała, umysłu i duszy.
Realne wsparcie w psychoterapii obejmuje wszystkie te obszary ciebie.
Zapraszam do spotkania w gabinecie
lub spotkania on-line
Pon - Śr
17:00 - 21:00
Psychoterapia on-line
Wg ustaleń
Sob - Nd
Nieczynne
map-markerchevron-down linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram