Terapia grupowa jest rodzajem terapii, w której uczestniczy więcej niż jedna osoba. W niektórych krajach (np. w Norwegii i Wielkiej Brytanii), jest to najpopularniejsza forma terapii, z której chętnie się korzysta. W Polsce z terapią grupową kojarzy się grupy wsparcia dla osób uzależnionych. Jest to tylko jeden z rodzajów pracy w grupie. Skoro nie każda terapia opiera się wyłącznie na dzieleniu doświadczeń zebranych osób — jak inaczej może wyglądać praca w grupie? Co zyskasz uczestnicząc w terapii grupowej? Na te pytania spróbuję odpowiedzieć poniżej.
W zależności od charakteru tworzonej grupy, terapeuta starannie dobiera poszczególne składowe, tworzące ostateczny system pracy grupy. Oprócz lokalizacji, która musi zapewnić uczestnikom stabilne warunki, dyskrecję, komfort i bezpieczeństwo, wpływ mają inne czynniki. Najważniejsze elementy, składające się na rodzaj terapii i sposób pracy w niej, to:
Tu i teraz — tak mówi się o najczęściej wykorzystywanej technice, którą posługują się terapeuci podczas sesji grupowych. Czym jest tu i teraz? Polega na wykorzystywaniu każdej wypowiedzi uczestników, interakcji w grupie oraz jej dynamiki. Po to aby skupić się na aktualnym stanie emocjonalnym i z nim pracować. Akcent z wypowiedzi uczestników zostaje przeniesiony na ich odczucia, powód podjęcia wybranego tematu i styl komunikacji. Zamiast tłumaczyć na nowo sytuacje z przeszłości, gdybać i szukać porad w kontekście odległych wydarzeń, zainteresowani wykorzystują w pełni możliwości grupy. Dzięki temu uczestnicy grupy uczą się nowych sposobów reakcji, aby w przyszłości z powodzeniem osiągać określone cele. Jako że przeszłości nie możemy zmienić, a przyszłości nie sposób przewidzieć, czerpanie pełnymi garściami z aktualnej sytuacji grupy, jest najlepszym dostępnym narzędziem. Nie oznacza to, że podczas terapii grupowej uczestnicy nie mogą dzielić się swoimi doświadczeniami (np. związanymi z sytuacją w pracy). Istotne z punktu widzenia tu i teraz jest, jak informację można wykorzystać w grupie, aby wszyscy uczestnicy skorzystali na danej wypowiedzi. Dzięki tej technice nawet najprostsza wymiana zdań przychodzi z korzyścią dla wszystkich.
Oprócz tu i teraz, terapeuci często zapraszają uczestników do wykonywania różnych ćwiczeń. Wykorzystuje się wówczas różne techniki, bodźce i akcesoria — odgrywane są scenki, czasami rysuje się coś, aby później porozmawiać o wynikach pracy. Specjalista może zaproponować np. przeprowadzenie konstruktywnego sporu na jakiś temat, żeby uczestnicy mieli szansę nauczyć się bronić swojego zdania w sytuacjach konfliktowych. Zebrane osoby obserwują innych podczas terapii i wybierają najkorzystniejsze ich zdaniem sposoby zachowań, aby później samodzielnie je praktykować. Tego rodzaju naśladowanie i wdrażanie nowych schematów zachowań, przy jednoczesnym wsparciu terapeutycznym, nazywa się modelowaniem.
Do pewnego stopnia, od jakości oraz sposobu kształtowania relacji, zależy nasz charakter, nasze problemy, a także nasze osiągnięcia. W terapii grupowej wykorzystuje się dynamikę grupy oraz wszystkie relacje i interakcje między uczestnikami. Kiedy pracujemy w grupie, bardzo często pojawiają się konflikty, napięcia, a niektóre osoby mogą wywoływać w nas specyficzne odczucia. Czasami jest to wynik projekcji, czyli podświadomego dostrzegania w innej osobie cechy, której nam brakuje lub nie lubimy jej u siebie, dlatego nie możemy jej dostrzec. Taki konflikt wewnętrzny, ujawniający się za pośrednictwem innego, powoduje, że chcemy się do tej osoby jednocześnie zbliżyć i unikać jej. Sesje terapii grupowej są świetną okazją, aby przepracować taki konflikt, szczególnie kiedy dokonujemy projekcji na konkretnego uczestnika bądź (co często się zdarza) terapeutę. W końcu, bez względu na to, czy skorzystamy z terapii, takie projekcje będą występowały w naszym życiu, dlatego lepiej przepracować je w bezpiecznym środowisku, przy wsparciu specjalisty.
Obecnie, w dobie internetu, znalezienie odpowiedniej terapii grupowej stało się znacznie prostsze. Na forach dyskusyjnych czy grupach wsparcia, można znaleźć grupy terapeutyczne skupiające się na tematach takich jak depresja, lęki, uzależnienia czy również wsparcie dla osób mających różne schorzenia i choroby.
O istnieniu grup terapeutycznych możemy dowiedzieć się także podczas wizyty u specjalisty. Informacje umieszczane są w placówkach pomocowych, szpitalach czy gabinetach psychoterapeutycznych. W tych miejscach znajdują się specjaliści, którzy oferują różne rodzaje terapii, w tym również terapię grupową. Warto skorzystać z różnych dostępnych źródeł informacji i profesjonalnej pomocy, aby znaleźć odpowiednią terapię, która nam pomoże.Dodatkowo, najczęściej mamy możliwość dołączenia do sesji próbnej. Jeśli wahamy się, czy terapia grupowa jest dla nas dobrym wyborem, warto spróbować. Najważniejsze, abyśmy znaleźli taką formę wsparcia, która spełnia nasze wymagania i gdzie czujemy się bezpiecznie. Na psychoterapię grupową zapraszam cię do szpitala Vratislavia-Medica.Więcej szczegółów tutaj: https://www.vratislavia-medica.pl/odzyskaj-rownowage-w-zyciu-zawodowym-terapia-grupowa-od-wrzesnia-we-vratislavia-medica/
Badania przeprowadzane wśród osób, które ukończyły terapię grupową, wyraźnie dowodzą, że ten rodzaj terapii jest skuteczny. Podczas terapii grupowej, pacjenci zyskują większą pewność siebie, stają się bardziej samoświadomi i potrafią skuteczniej radzić sobie w trudnych sytuacjach. Terapia grupowa wpływa pozytywnie na rozwój umiejętności społecznych, co przekłada się na łatwiejsze nawiązywanie kontaktów oraz lepsze relacje z innymi ludźmi. Ponadto, uczestnicy terapii grupowej doświadczają wzrostu poczucia sprawczości, co ma wpływ na ogólną poprawę jakości życia.Skuteczność terapii grupowych potwierdzają m.in. badania przeprowadzone wśród uczestników terapii dla osób z cechami nerwicowymi, u których stwierdzono złagodzenie objawów. Terapię grupową uznaje się za dobre narzędzie w procesie leczenia zaburzeń, jako że przynosi pacjentom znaczną ulgę i poprawia ich funkcjonowanie na co dzień.W zależności od wybranej tematyki, cele i oczekiwania pacjentów mogą się różnić. Terapie grupowe są dostosowywane przez terapeutę tak, aby jak najlepiej odpowiadały potrzebom uczestników. Terapie różnią się formułą (zamknięte lub otwarte), liczebnością grupy, czasami też płcią uczestników oraz częstotliwością spotkań. Od tych czynników zależy, jakich efektów można oczekiwać i takie dane uwzględnia się podczas badań skuteczności. Jeśli uczestnicy grupy mierzą się np. z żałobą, wówczas efekty innego rodzaju będą widoczne po uczestnictwie w takiej grupie.
Źródła:
J. Szeliga-Lewińska, Ogólny model terapii grupowej, „Psychiatra” 2010, 7, 3 , s. 104–116.
I. Yalom, M. Leszcz, Psychoterapia grupowa. Teoria i Praktyka, Kraków 2006, s. 1–17.
Mielimąka, K. Rutkowski, K. Cyranka, J. A. Sobański, Ł. Müldner-Nieckowski, E. Dembińska, B. Smiatek-Mazgaj, K. Klasa, Skuteczność intensywnej psychoterapii grupowej stosowanej w leczeniu zaburzeń nerwicowych i osobowości, „Psychiatria Polska”, 2015, 49, s. 29-48.
